Yakın zamanda yapılan bir araştırma, sosyoekonomik yelpazedeki insanların iklim eylemini önemsediğini gösteriyor; ancak bu önlemi almak düşük gelirli gruplar için hâlâ maliyet açısından engelleyici olmaya devam ediyor. 

Deloitte’un Sürdürülebilir Eylem Endeksinden elde edilen verileri analiz eden yeni bir rapor, tüketicilerin sürdürülebilirliğe önem verdiğini doğruluyor; ancak eylem yalnızca varlıklı bireyler için bir seçenek olabilir. 

Uluslararası profesyonel hizmetler ağının son çalışması, sürdürülebilir davranışın bir lüks olup olmadığını ve eğer öyleyse, niyet ile eylem arasındaki uçurumun nasıl kapatılacağını araştırıyor. 24 ülkede sürdürülebilirliğe ilişkin tutumların takip edildiği rapor, iklim eylemine verilen desteğin yumuşadığını ve daha az tüketicinin sürdürülebilir seçimler yaptığını gösteriyor. 

Geçtiğimiz iki yılda sürdürülebilir davranışa ilişkin çoğu ölçümde düşüş yaşandı; iklim değişikliğinden endişe duyan katılımcıların sayısı: 

• Daha iklim dostu faaliyetleri benimsediklerini söyleyen katılımcıların yüzdesi Eylül 2021 ile Mart 2023 arasında yüzde 65’ten yüzde 53’e düştü. 
• İklim değişikliği konusunda endişeli veya kaygılı olduklarını söyleyen katılımcıların oranı aynı dönemde yüzde 57’den yüzde 43’e düştü. 

Açıklanan gelir, sürdürülebilir tutum ve davranışların temel göstergesidir ve sürdürülebilirliğin önündeki sistemik sosyoekonomik engelleri akla getirir. 

Deloitte Küresel Tüketici Endüstrisi Lideri Leon Pieters, Sustainable Brands®’e şunları söyledi: “Duygulardaki düşüş, birçok tüketicinin daha önce hiç yaşamadığı enflasyonist bir olayla aynı zamana denk geldi.” “Dolayısıyla pek çok tüketici, gezegen için uzun vadeli olan yerine kısa vadeli cüzdanları için sürdürülebilir olanı rasyonel bir şekilde seçti; bu da bizim daha önemli kolektif, kısa vadeli zihniyet mücadelemizin simgesidir.” 

Ancak yine de yanıt verenlerin çoğunluğu iklim değişikliğinin acil bir durum olduğuna inanıyor; bu eğilim geçtiğimiz bir buçuk yılda neredeyse hiç değişmedi. 

Raporda, “Hanehalkları ortaya çıkan zorluklarla ve ödünlerle boğuşurken, iklim bilincinin artıp azalması beklenmeli” diyor. “Fakat yanılmayın: Bu geçici bir heves değil ve iklim eylemi için bir destek artışı görmüyoruz. İster iş dünyasından ister hükümetten bir lider olun, çok sayıda müşteriniz, çalışanınız ve seçmenleriniz, sayısız belirsizliğe rağmen çevresel hususlara öncelik veriyor.” 

Azalan sürdürülebilir davranışlar, fiyat eğilim çizgisinden daha fazlasıyla bağlantılıdır: Tüketiciler yalnızca sürdürülebilir ürün ve faaliyetler için “yeşil prim” ödeme konusunda daha az istekli olmakla kalmıyor; savunuculuğa katılma olasılıkları da daha düşüktür. Daha az sayıda katılımcı, işyerlerinde sürdürülebilirlik için çaba harcadıklarını ya da daha sürdürülebilir bir işveren için çalışmak üzere işlerini değiştirmeye istekli olduklarını belirtiyor. 

Raporda, “Deloitte verileri, kişisel ekonomik koşulların sürdürülebilir davranışların genişliğini ve derinliğini derinden şekillendirdiğini gösteriyor” diyor. “Kendilerini ‘yüksek gelirli’ olarak algılayan katılımcıların çeşitli sürdürülebilir davranışlarda bulunma olasılıkları daha yüksek. Bunun tersine, kendilerini düşük veya orta gelirli olarak tanımlayan katılımcıların ve kişisel mali durumlarının geçen yıl kötüleştiğini söyleyenlerin bu ihtimali daha düşük.” 

Ancak yine de sonuçlar, yakın zamandaki ekonomik çalkantının sürdürülebilir davranış ve tutumlardaki çeşitliliği açıkladığını öne sürmüyor; daha ziyade bunun daha derin, sistemik ekonomik bölünmelerden kaynaklanabileceğini gösteriyor. Örneğin, düşük ve orta gelirli katılımcıların iklim veya çevre sorunlarını aktif olarak savunma veya işyerinde iklim eylemini destekleme olasılıkları çok daha düşük. 

Ancak bu, daha varlıklı olanların iklim değişikliğini daha az maddi imkanı olanlara göre daha fazla önemsediği anlamına gelmiyor; İklim değişikliği konusunda endişe duyduğunu belirten katılımcıların sayısı, gelirden bağımsız olarak oldukça tutarlı. Sonuçlar, sosyoekonomik yelpazedeki insanların iklim eylemini önemsediğini gösteriyor; ancak bu eylemi gerçekleştirmek genellikle düşük gelirli gruplar için maliyet açısından engelleyici olmaya devam ediyor. 

Pieters, “[Sürdürülebilir ürün ve hizmetlere] yönelik yaygın talep, inovasyonu artırmaya ve maliyetleri düşürmeye yardımcı olabilir” dedi. “O olmadan bazı ürünler yalnızca belirli gruplara hitap eden niş ürünler olarak kalabilir. Tüketicilerden gelen talebi gören ve teşvik eden yenilikçiler, bu ürün ve hizmetlerin daha büyük bir pazar payı kazanacağı ve bunları arayan herkes için daha kolay erişilebilir hale geleceği noktaya kadar sürdürülebilirliğe giderek daha fazla öncelik verecek. 

Eyleme geçme niyeti arasındaki kalıcı fark, sürdürülebilir davranış değişikliğinin adil olmaktan uzak olduğunu gösteriyor. Sorunları daha da kötüleştiren, sürdürülebilir davranışlar sergileyen varlıklı tüketicilerin, düşük gelirli bireylere göre daha fazla emisyon salma eğilimi göstermesi ve aynı zamanda yüksek emisyon salımı yapan davranışlarda değişiklik yapma konusunda diğerlerine göre daha az istekli olmalarıdır. 

Raporun işaret ettiği gibi: “Sosyoekonomik yelpazenin her yerinden fırsatlar ve anlamlı katılım olmadan, daha yüksek gelirli olanları ‘daha fazlasını yapmaya’ teşvik etmek, mevcut sistemik önyargıların ve eşitsizliklerin pekiştirilmesi riskini doğurabilir; bu da muhtemelen iklim eşitliği hedeflerini ve iklim değişikliğine adil bir geçişin yapılmasını sağlayabilir.  

İklim değişikliğiyle mücadele, enerji, gıda, mobilite, ağır sanayi ve daha birçok alanda sistem düzeyinde dönüşümler gerektirecek; ancak bireyler hâlâ büyük bir kolektif rol oynuyor. 

Pieters, “İklim değişikliğini ele almaya yönelik hükümet politikaları ve işyeri eylemlerinin bireysel ve kolektif savunuculuğu, daha geniş, sistemik etkilerin oluşmasına yardımcı olabilir” dedi. “Bu nedenle daha sürdürülebilir bir yaşam sürmek için kişisel çabalar önemli; işte bu nedenle liderler, insanların kişisel tercihlerinde, işyerlerinde ve sivil katılımlarında nasıl ve neden harekete geçtiklerini anlamalıdır.” 

“Şirketler, çalışanlar için erişilebilir eğitim ve öğretim programları oluşturmak da dahil olmak üzere sürdürülebilir eylem ve tutumları daha ulaşılabilir hale getirmede veya çalışanları daha sürdürülebilir bir şekilde faaliyet göstermeye yönelik endişelerini ve fikirlerini dile getirmeye teşvik eden kanallar oluşturmada önemli bir rol oynayabilir. Tüketiciyle yüzleşen şirketler, kalite ve fiyata dayalı ilk tercih olma hedefiyle sürdürülebilir ürün ve hizmetleri ölçeklendirecek konumdadır. 

Pieters, “Düşük gelirli bireyler sürdürülebilir eylemlere katılma konusunda engellerle karşılaşıyor” dedi. “Bu nedenle şirketlerin ve hükümetlerin, sürdürülebilir eylemlerin tüm gelir grupları için ulaşılabilir olmasını sağlamak amacıyla strateji ve teşviklerin uygulanmasında hayati bir rol oynaması çok önemli.”