İş dünyası liderleri çoğu zaman, çözmek için yola çıktıkları sorunların temel nedenlerini ele almada başarısız olan artımlı veya hızlı düzeltme çözümlerine başvururlar. Rotamızı düzeltmek ise, düşünme ve hareket etme şeklimizi temelden değiştirmek ve işletmelerin neden var olduğuna dair zor sorular sormak anlamına geliyor.
Şu anda işletmeler, liderlik ekiplerini giderek daha değişken ve hızla değişen bir faaliyet bağlamında etkin bir şekilde yol alabilecek bilgi ve yeteneklerle hızla donatmaları gerektiğinin acı bir şekilde farkındalar.
Küresel sıcaklık artışlarını 1,5⁰C’nin altında tutma girişimleri çılgınca bir şekilde raydan çıkmaya devam ediyor. Dünyanın en büyük şirketlerinin birçoğu 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşma sözü verdi; Amazon, Procter & Gamble ve Salesforce da dahil olmak üzere bazıları ise 2040 yılına kadar net sıfıra ulaşmayı taahhüt eden bir İklim Taahhüdüne imza attı. Ancak ABD’de net sıfır taahhüdünde bulunan çok az sayıda şirket, net sıfır ekonomisinde gerçekten başarılı olmalarını sağlamak için gereken yeni iş modellerini oluşturmuş durumda; Avrupa’da ise işletmelerin yalnızca yüzde 5’i kendi operasyonlarında hedeflere ulaşma yolundalar (Kapsam 1 ve 2).
İş dünyasının liderleri harekete geçtiklerinde, çoğu zaman artımsallığı (küçük ölçekli ve kısa vadeli değişiklikler) benimsiyor ya da çatlakların üzerini örten ancak çözmek için yola çıktıkları sorunların temel nedenlerini ele almada başarısız olan hızlı düzeltme çözümleri arıyorlar.
Burada olmamız şaşırtıcı değil; ne de olsa işletme okulları liderleri hepimizin yaşadığı bozulma seviyesine hazırlamadı ya da umutlu, yaşanabilir bir gelecek için gereken dönüşümün büyüklüğüne gözlerimizi açmadı. Ancak zaman tükenirken, keskin bir gerçekle yüzleşmemiz gerekiyor, bu da: Rotamızı düzeltmek, düşünme ve hareket etme şeklimizi temelden değiştirmek ve işletmelerin neden var olduğuna dair zor sorular sormak anlamına geliyor.
Umut Veren İşletmeler
Bazı iş dünyası liderleri bilgi, hırs ve inovasyon alanlarındaki boşlukları dolduruyor. Örneğin çok uluslu alkollü içki şirketi Diageo, 2030 yılına kadar net sıfır cam şişe üretmek için Encirc ile iş birliği yaptığı bir strateji tasarladı. Şişeler, elektrik, düşük karbonlu hidrojen ve karbon yakalama teknolojisinin bir karışımını kullanan dünyanın ilk fırını olduğu anlaşılan fırında üretilecek.
Ya da döngüsel stratejileri ilk benimseyenlerden rejeneratif uygulamalara öncülük edenlere kadar uzun süredir öncü olan Patagonia’yı ele alalım. Şirketin sahipleri kısa bir süre önce 3 milyar dolar değerindeki mülkiyetlerini özel olarak tasarlanmış bir tröste devretti. Patagonia kâr amacı güden bir şirket olarak kalmaya devam edecek; ancak tüm kâr – yılda yaklaşık 100 milyon dolar – iklim krizi ve iklim adaleti ile mücadele etmek ve dünyanın dört bir yanındaki gelişmemiş arazileri korumak için kullanılacak.
Target, Forward stratejisinin bir parçası olarak doğayı koruyan, sürdüren ve restore eden çözümlere yatırım yaparken; Irksal Eşitlik Eylem ve Değişim stratejisi, şirketin oy verme haklarını alenen savunduğunu gösteriyor.
Başka bir yerde, Clif Bar & Company şirket amacını ‘Beş Hedef’ aracılığıyla hayata geçiriyor: insanları, toplumu, gezegeni, markaları ve işi sürdürmek. Bu; çalışanların refahını, iklim adaletini, doğal kaynakların korunmasını ve restorasyonunu ve tedarik zincirini kapsayan girişimlerle yaşayan sistemleri restore eden uygulamaların yerleştirilmesini içermekte.
Geleceğe uygun hale gelmek için gereken değişiklikleri benimseyen büyük, başarılı işletmelerin tüm örnekleri ile diğerlerini de aynı şeyi yapmaya nasıl motive edebiliriz?
Gelecek ile Uyumlu liderliğin 3 Yöntemi
Liderlik ekipleri, dalgalanma ve bozulma karşısında ölçek ve hızda dönüşümsel değişimi mümkün kılmak için şunları yapmalıdır;
1. Uyanın: Değişim, işletmenizin içinde bulunduğu bozulmuş faaliyet bağlamının farkına varmakla başlar. En son IPCC raporu, iklimin kesin olarak bozulmasının kaçınılmazlığını ve bunun sonucunda toplumlarımızın ve ekonomilerimizin karşılaşacağı şok edici aksaklıklar dizisini özetliyor. Daha fazla belirsizlik ve daha az istikrarla birlikte liderlerin ileriye bakması ve yarının çeşitli senaryolarını göz önünde bulundurması gerekiyor. İşte bu noktada uygulamalı gelecekler, dalgalanmaları anlamak ve bunlara hazırlanmak için önemli bir araç haline geliyor. Örneğin IKEA, hızla değişen dış koşullara daha uyumlu olan senaryo odaklı bir yaklaşım lehine sabit strateji yol haritalarını terk etti.
2.Açıkça görün: Liderler, karşı karşıya olduğumuz zorlukların karmaşıklığını ve birbiriyle bağlantılı doğasını tam olarak takdir etmeli ve bu zorlukların üstesinden gelebilecek kabiliyetler geliştirmelidir. İşte bu noktada sistem düşüncesi devreye girmektedir. İklim değişikliği, eşitsizlik, biyolojik çeşitliliğin azalması – bunların hepsi sistemik çözümler gerektiren sistemik sorunlardır. Etkili liderlik, ekiplerinize aynı anda birden fazla sorunun üstesinden gelmek için oyunun kurallarını değiştirme potansiyeline sahip müdahaleler geliştirmeleri için ilham vermeyi içerir. Örneğin, karo halı üreticisi Interface, Net Works projesini sadece Filipinler’deki hayalet balık ağlarından karo halı üretmek için değil, aynı zamanda yerel balıkçılara banka hesapları ve yeni bir gelir kaynağı sağlayan, deniz biyoçeşitliliğini destekleyen ve satışları artıran kalıcı bir iş modeli şekillendirmek için kullandı.
3.Büyük hayaller kurun: Benzeri görülmemiş işletme bağlamları, benzeri görülmemiş bir hırs düzeyi gerektirir. İşletmenizin neden var olduğunu ve bunun ne anlama geldiğini sorun. Hem insanların hem de gezegenin gelişmesini sağlamak için kısa vadeli kâr maksimizasyonunun ötesine nasıl bakabilirsiniz? Bu, adalet ve yenilenmeyi merkeze alan yeni bir düşünme ve hareket etme biçimi gerektirir. Ayrıca, bir kez başladıktan sonra asla bitmeyecek bir yolculuğun parçası olarak yeni kavramları ve iş modellerini keşfetmenizi de gerektirir.
Her şey bir kaçınılmazlığı kabul etmeye dayanıyor: Eski çalışma yöntemleri bu yeni ve sürekli değişen dünyada bizi ayakta tutamayacaktır. Sadece uyanarak, net görerek ve büyük hayaller kurarak iş dünyasının amacını dönüştürebiliriz. Bunu yapmaya istekli olanlar öne geçebilir; istekli olmayanlar ise geride kalma riskiyle karşı karşıyadır.
